| |
Dlaczego ¦wiêtoch³owice?
Dziwne pytanie, bo warto odwiedziæ tê stronê!...Co prawda nie toczy³y siê tu bitwy decyduj±ce o losach pañstw, nie rodzili siê tu wodzowie, uczeni i politycy (poza biskupami), którzy trafiliby do encyklopedii (choæ nie wiadomo, mo¿e za chwilê siê urodz±).
¦wiêtoch³owice, najmniejsze (13,35 km2), a jednocze¶nie najgê¶ciej zaludnione w Polsce (prawie 60 tys. mieszkañców) miasto, usytuowane w centralnej czê¶ci Górno¶l±skiego Okrêgu Przemys³owego. Do niedawna pracowa³y tu 3 kopalnie wêgla kamiennego, huta ¿elaza, huta cynku, fabryka silników okrêtowych i wiele innych zak³adów. Niestety, dzisiaj przemys³ zosta³ ju¿ prawie ca³kowicie zlikwidowany. Je¿eli chcesz dowiedzieæ siê wiêcej o naszym mie¶cie i o PTTK, to zapraszam do odwiedzenia kolejnych stron. Zapraszamy.
W ¦wiêtoch³owicach funkcjonuje piêæ ko¶cio³ów rzymsko-katolickich: Matki Bo¿ej Ró¿añcowej w dzielnicy Chropaczów, ¦w.Augustyna w Lipinach, Naj¶wiêtszego Serca Pana Jezusa w Pia¶nikach oraz ¦wiêtych Aposto³ów Piotra i Paw³a w centrum ¦wiêtoch³owic i ¦w. Józefa na Zgodzie. Jest równie¿ zbór ewangelicko-augsburski im. Jana Chrzciciela.
Dzia³alno¶æ kulturaln±, mieszkañcom miasta zapewnia, Górno¶l±skie Centrum Kultury mieszcz±ce siê w dwóch Domach Kultury (w Lipinach i na Zgodzie), w centrum dzia³a M³odzie¿owy Dom Kultury.
Z histori± miasta i regionu mo¿na zapoznaæ siê w Muzeum Miejskim mieszcz±cym siê w budynku starej Komendy Policji a jeszcze dawniej Urzêdu Miasta przy ul. Poloka 1. Obecnie jest to MUZEUM POWSTAÑ ¦L¡SKICH. tel. 32 245 23 88.
Ot, po prostu ludzie tu przychodzili na ¶wiat, byli chrzczeni, chodzili do szkó³, ¿enili siê, rodzili swoje dzieci, umierali... Wiêc miejsce nieciekawe? Wprost przeciwnie! Waga tego miejsca polega na tym, ¿e tu jeste¶my u siebie, podobnie jak kilkadziesi±t tysiêcy innych mieszkañców.
Mimo dokonanej przez przemys³ w XIX i XX wieku, degradacji ¶rodowiska przyrodniczego, obecnie 30% terenu miasta zajmuje zieleñ. Na ha³dach pozosta³ych po dzia³alno¶ci kopalñ oraz hut cynku i ¿elaza przyroda odrodzi³a siê w zaskakuj±cy sposób. Spotkaæ tu mo¿na wiele gatunków fauny i flory niespotykanych w innych regionach kraju.
W latach siedemdziesi±tych ubieg³ego wieku, w centrum naszego miasta powsta³ park SKA£KA, gdzie prócz k±pieliska znajduje siê: stadion sportowy, kompleks boisk do gry w pi³kê no¿n±, siatkówkê i koszykówkê, tor speedrowerowy, korty tenisowe, przystañ kajakowa i "wrotkowisko". Wszystkie te obiekty sk³adaj± siê na O¶rodek Sportu i Rekreacji, z którego korzystaj± mieszkañcy ¦wiêtoch³owic i Chorzowa spaceruj±c ca³ymi rodzinami, oraz uczestnicz±c w wielu koncertach i festynach, odbywaj±cych siê tu w sezonie letnim. Wêdkarze ³owi± ryby w dobrze zagospodarowanym stawie nosz±cym równie¿ nazwê SKA£KA. Ponadto wybudowano nowe k±pielisko ekologiczne z podgrzewan± wod± przez solary. Wszystko po generalnym remoncie. Jest tam równie¿ 5 boisk do tenisa "na ¶cianê" (squosh).
Tu dalej zachowa³a siê ¶l±ska tradycja, kultura i obyczajowo¶æ. Jest to swego rodzaju enklawa minionych czasów. Zapoznaj siê, wiêc z tak± "zwyk³±" miejscowo¶ci± Górnego ¦l±ska - naszym miastem – z ¦wiêtoch³owicami.
Po³o¿enie
Miasto le¿y w po³udniowej czê¶ ci Wy¿yny ¦l±skiej (miêdzy 18 st.53 min. a 18 st. 56 min 15 sek. d³.geogr.wsch i 50 st. 16 min. 15 sek. a 50 st. 19 min. 33 sek. szer. geogr .pn.), w centrum górno¶l±skiej aglomeracji.
Od 1.01.1999 roku miasto jest powiatem grodzkim w województwie ¶l±skim.
Najmniejsze spo¶ród 13 miast regionu. Graniczy z Rud± ¦l±sk± od po³udnia i zachodu, z Bytomiem od pó³nocy i oraz z Chorzowem od wschodu.
Przez miasto przebiega Drogowa Trasa ¦rednicowa i linia kolejowa Katowice - Gliwice
Przez pó³nocn± czê¶æ miasta przechodzi granica miêdzy dorzeczami Wis³y i Odry.
Wis³ê zasila górna Rawa i Czarny Rów, natomiast do Odry wpada Bytomka, a w³a¶ciwie Chropaczowska Struga wpadaj±ca do Bytomki poni¿ej Kolonii Zgorzelec w Bytomiu. Centralna czê¶æ miasta le¿y w dolinie Rawy. W krajobrazie dostrzegamy wzgórze Chropaczów - 313 m npm i Górê Hugona 311 m npm. W mie¶cie znajduje siê 13 stawów.
Miasto zbudowane jest na pod³o¿u karboñskim pod warstw± osadów polodowcowych. Na ma³ej g³êboko¶ci zalegaj± pok³ady wêgla kamiennego o ró¿nej grubo¶ci.
W trakcie ich eksploatacji teren zacz±³ siê obni¿aæ a nawet zapadaæ, a z wydobywanego z wêglem kamienia usypano wiele ha³d. Szkody górnicze dokona³y katastrofalnych zmian w naturalnym krajobrazie. Powsta³y zapadliska, które wype³ni³y siê wod± tworz±c stawy.
Obszary zielone zajmuj± 30% terenu miasta.
Historia
Od XII w. wie¶, dobra rycerskie. Do XVIII stulecia ¦wiêtoch³owice dzieli³y siê na Górne, ¦rednie i Dolne. Od 1828 r. w³a¶cicielem zostaje hrabia Henckel von Donnersmarck, który zacz±³ rozwijaæ przemys³ hutniczy i wydobywczy. Powstaj± kopalnie wêgla kamiennego, huty ¿elaza i cynku. W 1846 r. tu koñczy siê trasa nowej linii kolejowej z Wroc³awia. Po odzyskaniu niepodleg³o¶ci w 1922 r. ¦wiêtoch³owice zostaj± siedzib± w³adz najmniejszego w Polsce powiatu. Prawa miejskie z powodu wybuchu II wojny ¶wiatowej ¦wiêtoch³owice otrzyma³y dopiero w 1947 r.
W swym obecnym zasiêgu terytorialnym ¦wiêtoch³owice istniej± od 1951 r. Poszczególne dzielnice, jak ¦wiêtoch³owice, Chropaczów i najm³odsze Lipiny stanowi³y przed po³±czeniem samodzielne jednostki o bardzo d³ugiej, prawie siedemsetletniej przesz³o¶ci historycznej. Na pocz±tku by³y to wsie s³u¿ebne ksiêstwa bytomskiego. Pochodzenie nazwy miasta historycy wywodz± od imienia "¦wiêtochla", lub pogañskiego "¶wiêtego gaju", który mia³by siê znajdowaæ w tym miejscu albo od s³owiañskiego boga ¦wiatowida.
Pierwsza wzmianka o wsi "Swetoch³owitz" jest zamieszczona w spisie kanonii bytomskiej w 1313 r.
 Ko¶ció³ p.w. Piotra i Paw³a |  Dawny urz±d gminy |  Wie¿a ci¶nieñ wodnych |
 Ko¶ció³ ewangelicki im. Jana Chrzciciela |  Starostwo Urz±d Miasta |  Willa Walisów i kamienica Bischoffów |
 Zarz±d Kopalñ i Hut Donnersmarcków |  Zarz±d Kopalñ i Hut Donnersmarcków |  ul. Katowicka |
 ul. Bytomska |  KWK "POlSKA" - szyb I i II |  Szyby zlikwidowanej KWK "POLSKA" | |